Günümüz dilinde Milli Yükümlülükler ya da Ulusal Vergiler anlamına gelen Tekalifi Milli Emirleri, Kurtuluş Savaşı döneminde Milli Mücadele’ye destek amacıyla çıkarılmıştır. Yokluk içinde vatanını savunmaya çalışan Türk ordusunun ihtiyaçları için ortaya çıkarılan bu emirler, 7 Ağustos 1921 tarihinde Sakarya Meydan Muharebesi’ne hazırlanan ordunun ihtiyaçları göz önünde bulundurularak yayınlanmıştır.
Tekalifi Milliye Emirleri Nasıl Ortaya Çıkmıştır?
Tekalifi Milliye Emirleri nedir, Tekalifi Milliye ne demek? Sorusuna cevap arayanlar için öncelikli olarak ortaya çıkma sürecinden bahsetmek gerekmektedir. Türk tarihinin en önemli mücadelesi olarak nitelendirilen Türk Kurtuluş Savaşı’nda Sakarya Meydan Muharebesi’nin önemi büyüktür. Bu muharebeye hazırlanmak ve Türk ordusunun ihtiyaçlarını karşılamak o dönem oldukça zordu.
Bu durum Tekalifi Milli Emirlerinin zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Başkomutan olan Mustafa Kemal Atatürk tarafından kanunen sahip olduğu yasama yetkisi çerçevesinde çıkartılan bu yükümlülükler, Türk halkının bağımsızlık yolunda nelerden vazgeçebileceğinin de en güzel örneklerinden biridir.
Tekalifi Milliye Emirleri Nelerden Oluşmaktadır?
Tekalifi Milliye Emirleri nedir, Tekalifi Milliye ne demek? Bu yükümlülüklerin en önemli kısmı ise nelerden oluştuğunu bilmektir. Geniş kapsamlı hazırlanmış olan bu emirler, yeni kurulan Büyük Millet Meclisi’nin üç aylık süreyle olacak şekilde yasama yetkisinin Başkomutana yani Mustafa Kemal Atatürk’e vermesiyle ortaya çıkarılmıştır. 10 maddeden oluşan bu emirler;
- Her ilçede bir tane Tekâlif-i Milliye Komisyonu kurulacak
- Halk, elindeki silah ve cephaneyi 3 gün içinde orduya teslim edecek
- Her aile bir askeri giydirecek
- Yiyecek ve giyecek maddelerinin %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek
- Ticaret adamlarının elindeki her türlü giyim eşyasının %40’ına el konacak ve bunların karşılığı daha sonra geri ödenecek
- Her türlü makineli aracın %40’ına el konacak
- Halkın elindeki binek hayvanlarının ve taşıt araçlarının %20’sine el konacak
- Sahipsiz bütün mallara el konacak
- Tüm demirci, dökümcü, nalbant, terzi ve marangoz gibi iş sahipleri ordunun emrinde çalışacak
- Halkın elindeki araçlar bir defa olmak üzere 100 km’lik mesafeye ücretsiz askeri ulaşım sağlayacak.
Tekalifi Milliye Emirlerinin Uygulanması
Milli Mücadele döneminde Türk ordusunun da yokluk içinde vatanını savunması neticesinde ortaya çıkan Tekalifi Milliye Emirleri, Tekalifi Milliye Emirleri nedir, Tekalifi Milliye ne demek? Sorusuna cevap olarak “sonsuz fedakârlık” şeklinde de tanımlanabilir. 10 emirden oluşan bu yükümlülükler, ilçelerde kaymakam başkanlığında oluşturulan Tekalifi Milliye Komisyonlarınca yürütülmüştür. Bu komisyonlara ilçe kaymakamı başkanlık etmiş, malmüdürü, ilçede yer alan en rütbeli askeri amir, idare meclisi ile belediye ve ticaret odalarından seçilen görevliler komisyonda görevli olmuşlardır.
Ayrıca her bölgede Müdafaa-i Hukuk Derneklerinden iki üye ile köyde görevli imam ve muhtarlar da asli olarak üye olmuştur. Oluşturulan komisyonlar Tekalifi Milliye Emirlerinin uygulanması için alınan kararları gerçekleştirmekle yükümlü olmuşlardır. Toplanan mallar ve eşyalar, belirtilen cepheye gönderilmiş, herhangi bir görev ihmali ya da kötüye kullanım tespit edilmesi durumunda ise görevlinin vatana ihanet etmesi gerekçesi ile cezalandırılacağı belirtilmiştir. Kayıt altında olan bu mallar, Kurtuluş Savaşı’nın zaferle sonuçlanmasının ardından en küçük eşyaya kadar mal sahiplerine ödemesi yapılmıştır.